5 tips bij een reorganisatie: zo word je niet genaaid.
TikTok en Boeing zetten het mes in het personeelsbestand. Eerder waren het grote techbedrijven zoals Twitter (X), Meta (Facebook, Instagram), Google, Amazon en Microsoft, die banen schrapten. Mensen ontslaan is dé oplossing wanneer het niet goed gaat met het bedrijf, omdat collega’s veel geld kosten. Minder mensen = minder loonkosten, waardoor de begroting er meteen beter uitziet. Een reorganisatie kost stiekem een hoop tijd en geld, maar je baas rekent zich graag rijk op basis van een Excel sheetje.
Het is niet ondenkbaar dat jij een keer te maken krijgt met een reorganisatie. Dat je te horen krijgt dat ze echt niet zonder je kunnen, maar het toch gaan proberen. Je krijgt een papiertje voor je neus, wat je mag tekenen en dan is daar de deur. Houdoe en bedankt.
Ik was de persoon die zo’n gesprek moest voeren. Ik moest je vertellen dat je baan niet meer bestaat en op zoek moet naar wat anders. Hoewel reorganisaties inhoudelijk interessant zijn, vond ik de gesprekken altijd pittig. Iemand ontslaan die geld heeft gejat is niet zo moeilijk, dit wel. Juist daarom wil ik je helpen om goed voorbereid te zijn op dit gesprek, wat misschien wel een keer komt. Ik heb vijf tips voor je, zodat je niet genaaid wordt.
Let op de signalen en zie het aankomen 💸
Je baas wordt niet op een dag wakker en denkt: zo, wie gaan we vandaag de laan uit sturen? Daar gaan maanden voorbereiding aan vooraf. En nog ver daarvoor zijn er signalen dat het slecht gaat met het bedrijf. Een collega vertrekt en wordt niet vervangen. Er wordt drastisch bezuinigd op randzaken zoals uitjes of nieuwe laptops. En bij presentaties hoor je tussen de regels door dat ze in zwaar weer zitten. Het plan voor 2025 ‘kan wel wachten’ en die ene lancering wordt weer uitgesteld. Als je goed oplet, zie je het van mijlenver aankomen.
Stel kritische vragen als je deze signalen opmerkt. Je hebt het recht om te weten hoe het gaat, omdat het direct invloed heeft op je werk, baan en daarmee inkomen waar je de huur van betaalt. Dus ja, het gaat je wél wat aan.
Zorg voor opties en een plan B 🚀
Zorg dat je nooit met je rug tegen de muur komt te staan. Voorkom een kwetsbare positie, door te zorgen voor een alternatief. Werk aan je personal brand, blijf leren en ontwikkelen, solliciteer af en toe op een leuke baan en houd je netwerk warm. Blijf flexibel en sta open voor nieuwe uitdagingen. Zodra de dag komt dat je baas je vertelt dat je ‘op zoek mag naar een nieuwe uitdaging’, heb jij die allang gevonden. Toedeloe.
Laat je niet naaien 💪🏼
Het arbeidsrecht in Nederland beschermt je goed tegen een baas die kwaad wil. Bij een reorganisatie zijn er veel hoepels waar je baas doorheen moet springen (believe me, I know). Zij kan wel zeggen dat het slecht gaat met het bedrijf, maar dat moet ze kunnen bewijzen bij het UWV. Je baas moet onderbouwen welke rollen boventallig (mooi woord voor niet meer nodig) worden. Waarom wordt dit werk straks niet meer gedaan? Daarbij moet je baas zich houden aan het afspiegelingsbeginsel. Een achterhaalde formule die bepaalt wie ontslagen wordt op basis van leeftijd en ervaringsjaren. Ook moet je baas kijken of ze ander werk voor je heeft (herplaatsing) en je een fatsoenlijk voorstel doen (met een vaststellingsovereenkomst).
Kortom: je baas heeft een hoop huiswerk als ze een reorganisatie doet. Dat moet je goed controleren om zeker te zijn dat je niet wordt genaaid. Check het met een advocaat of bel het Juridisch Loket als je die niet kunt betalen.
Al-tijd onderhandelen 🎉
Je baas heeft haast en geen zin in gezeik, want dat kost tijd en geld. Zeker als ze haar huiswerk niet heeft gedaan, is er veel ruimte om te onderhandelen over je exit. Hoe zwakker haar beargumentatie, hoe groter het risico voor je baas, wat meer onderhandelingsruimte voor jou betekent. En zelfs als het een waterdicht verhaal is, heeft ze geen zin om via het UWV een vergunning af te wachten (dat duurt minimaal 6 weken). Dus doet ze je waarschijnlijk een voorstel. Je krijgt een vaststellingsovereenkomst voorgeschoteld met daarin afspraken over de ontslagvergoeding, einddatum en verdere financiële afhandeling. Je kunt over werkelijk alles onderhandelen. En hoewel er wettelijke kaders zijn, is dit zodra je tekent een ontslag met wederzijds goedvinden, op initiatief van je baas (dus je bent niet verwijtbaar werkloos en hebt recht op een uitkering). Daarom moeten het voorwaarden zijn die voor jou redelijk zijn. Je baas zal zich beroepen op de transitievergoeding (standaardformule om ontslagvergoeding te berekenen), maar dit wordt pas relevant bij het UWV of de rechter. Nu is het wat de gek ervoor geeft. Met behulp van een advocaat of het Juridisch Loket kun je soms al met één mailtje een extra maandsalaris verdienen. Snel verdiend.
Let op: dit is lastiger bij een collectief ontslag, waarbij er een sociaal plan is (lang verhaal), maar ook dan moedig ik je aan om kritische vragen te stellen.
Slikken en door ⚡️
Ja, dit is kut en pittig. Het zal je mentaal veel doen en tijd kosten voordat je hier overheen bent. Ik kan alleen maar zeggen: het ligt niet aan jou en het is niet persoonlijk. Het is keiharde business en het laat de machtsverhouding tussen jou en je baas goed zien. We zijn one big happy family, totdat de resultaten tegenvallen. Dat doet pijn. Maak daar ruimte voor, zodat je met frisse moed door kan. Want zodra je baas dit gesprek opent, is er meestal geen weg terug, als je dat al moet willen. Hoe sneller jij je overgeeft aan de gedachte dat het klaar is, hoe sneller je uit deze tunnel bent. Er zullen HR guru’s zijn die vinden dat je moet knokken tot het bittere eind. En als je baas de wet overtreedt, moet je zeker vechten voor gerechtigheid. Maar je moet ook door. Dus hoofd omhoog en op naar het volgende hoofdstuk in je werkende leven. Sla de bladzijde om en richt je energie en aandacht op de toekomst. Voor deze baas tien anderen.
Ik hoop dat dit je gaat helpen als het onverhoopt zo ver komt. Mocht het je overkomen, doe dan niet als deze boze ex-werknemer, die 60.000 liter wijn liet weglopen.
Groetjes,
Roland
P.S. Als je hier meer over wil weten, moet je Hoofdstuk 2 over onderhandelen en Hoofdstuk 6 over ontslag nemen uit Het boek waarvan je baas niet wil dat je het leest even checken 👇🏼
In het nieuws 🗞️
Na jarenlange radiostilte heeft Google hun project re:Work nieuw leven ingeblazen. Dit was voor mij de belangrijkste reden om bij Google te gaan werken. Hier delen ze kennis en kunde over hoe je een organisatie bouwt waar mensen floreren. Hoe je unbiased hiring inricht, teams beter laat samenwerken en zorgt dat collega’s blijven leren. Het is een goudmijn. Op dit moment nog een beetje outdated, dus ik kijk uit naar de nieuwe content en inzichten.
Ik pinkte een traantje weg bij dit filmpje van een persoon die doof is. Zij probeert voor het eerst de Hearview glasses: een bril die in de glazen ondertiteling geeft van wat je ziet. Wat een prachtige toepassing van technologie. Na al het doemdenken over alle vooruitgang, had ik dit wel even nodig. Iemand kan ‘gewoon’ aan het werk en deelnemen aan de maatschappij op deze manier. Zo vet.
‘What employers get wrong about how people connect at work’ van Harvard Business Review gaat over hoe gelaagd het gesprek over teruggaan naar kantoor is. Het belangrijkste punt uit het stuk is dat er meerdere vormen van connectie maken zijn op het werk en dat domweg iedereen terug naar kantoor roepen voor de cultuur en verbondenheid te simplistisch is. Ook beschrijft het hoe je wel een geïnformeerde keuze maakt op dit gebied.