Een lesje assertiviteit: ja zeggen

Photo by Julian Lozano on Unsplash

Assertiviteit is niet hetzelfde als nee zeggen tegen alle vragen en verzoekjes. Assertiviteit is niet de drukdrukdruk-collega die al zweetplekken krijgt bij een nieuwe email en het idee dat hij niet stipt om 17.00 uur naar huis kan. Voor de nee-collega is de vraag of hij mee gaat lunchen al teveel. Die is niet assertief, maar overwerkt.

Assertiviteit is ja zeggen tegen de juist dingen. De grenzen bewaken en zorgen dat je toekomt aan zinvol werk wat een verschil maakt. Het gevolg daarvan is dat je nee zegt tegen meuk wat geen prioriteit heeft. Maar nee zeggen is niet de kern. Er zijn grenzen aan wat je kunt doen en je doet je baas een plezier door daar duidelijk over te zijn.

Op je werk is ja het juiste antwoord en dat is gevaarlijk. We willen leuk gevonden worden en laten zien dat we het aankunnen. Tuurlijk, geen probleem, komt goed, doe ik. Het gedrag waarvan jij hoopt dat je baas denkt: zo, die is lekker bezig. Dus zeggen we te vaak ja en lopen we na verloop van tijd over. De oplossing lijkt om een nee-collega te worden. Je voelt ‘m al, ik heb daar iets op bedacht.

Een heuse intake zodat ik ja kan zeggen tegen de juiste dingen. Het is een vrij uitgebreide lijst met overwegingen, die ik doorloop als ik een nieuwe vraag krijg van m’n baas of collega. Het werkt als een tierelier.

• Tijd en tijdlijn 🕘 Wanneer moet dit af? Moet dit nu? Hoeveel tijd verwacht je dat ik hier in steek? Wat gebeurt er als het uitloopt of langer duurt?

• Prioriteit 🥇 Hoe belangrijk en urgent is dit? Wil je dat ik andere zaken laat vallen om dit af te krijgen? Is dit belangrijker dan X?

• Eindresultaat 🏁 Wat wil je dat ik oplever? Wat moet er absoluut in zitten? Heb je een beeld bij het eindproduct? Kun je voorbeelden geven? Hoeveel mag ik daar van afwijken? Hoe ver uitgewerkt wil je dit hebben (80/20)?

• Middelen 💸 Welke middelen krijg ik tot m’n beschikking? Is dat realistisch?

• Collega’s, context en mandaat 👯‍♂️ Ben ik de beste persoon om dit te doen? Wie zijn er betrokken bij beslissingen en met wie ga ik samenwerken? Is er iemand die hier al een keer aan gewerkt heeft? Heb je belangrijke context bij dit verzoek?

Hier moet je een beetje mee spelen, maar het werkt voor alle vragen. ‘Wil je even naar dit voorstel kijken?’ 👉🏼 ‘Ja hoor, voor wanneer en wat voor soort input wil je?’. De wedervragen vormen een schild en leggen de verantwoordelijkheid van het verzoek terug bij degene die de vraag stelt. De grap is dat je baas hier zelf niet over nadenkt wanneer ze zegt dat ‘het morgen af moet’. Zodra je vragen gaat stellen, worden dingen vloeibaar. ‘Wil je dat ik X laat vallen om dit nu te doen?’. Slik, liever niet.

Groetjes,

Roland

In het nieuws 🗞

• Kim Scott (Radical Candor), stelt ons gerust: je hoeft geen passie te hebben voor je werk. Ik vind het mooi hoe nuchter ze naar werk kijkt en zaken in perspectief zet, zonder ambitie te verliezen. ‘If you’re not passionate about your job, remember, there’s nothing wrong with working hard to earn a paycheck that supports the life you want to lead. That has plenty of meaning. A wise man once told me, “Only about 5% of people have a real vocation in life, and they confuse the hell out of the rest of us.”’

• De (Nederlandse) baas van Gitlab vertelt in Harvard Business Review in detail hoe remote en async werken werkt. Hij praat over het belang van vertrouwen, transparantie, goed leiderschap en een handboek. Gitlab heeft het kantoor als centrum van het universum jaren geleden vaarwel gezegd, omdat dit bij hun past. Het was geen doel op zich. Dat maakt zijn inzichten extra interessant.

• Schimmelpenninck kon weer op het orgel over deeltijdwerk onder vrouwen, naar aanleiding van dit stuk van de NOS. Het klopt, vrouwen gaan vaker en sneller parttime werken. Deels te verklaren door beroepsgroepen zoals onderwijs of zorg, waar parttime de norm is. Maar deels onverklaarbaar of terug te voeren op klassieke rolpatronen tussen man en vrouw en zorg voor de kids. Dat kost tijd. Ik zie positieve kanten. De arbeidsparticipatie onder vrouwen is in Nederland relatief hoog en het wordt steeds normaler om een hoge functie te hebben in 4 dagen.