Kan een bonus motiveren?
Door wat ik zie in m’n werk roep ik al jaren dat bonussen kut zijn. Het is een wortel aan een stok, een natte washand. Een perverse manier om mensen te motiveren en prestaties te belonen. De belangrijkste reden waarom ik de bonus haat is dat het niet werkt. Het motiveert niet. Na jaren ongefundeerd m’n mening spuien is het tijd voor gedegen onderzoek. Het blijkt een heet hangijzer in de psychologie en van meerdere factoren afhankelijk. Nuance, hè bah.
Loveland (goeie naam) deed in 1977 onderzoek naar het effect van een beloning op de intrinsieke motivatie van kinderen. Haar thesis vind je hier. Ze liet verschillende groepen kids tekenen en beloonde de ene groep wel en de andere niet. Een voorzichtige observatie was dat de intrinsieke motivatie was afgenomen bij de kids die werden beloond en een beloning gingen verwachten.
Een andere studie, beschreven door meneer Leci in dit essay (pagina 108) over de effecten van belonen op intrinsieke motivatie, laat hetzelfde effect zien. Studenten kregen een interessant taakje (puzzel), waar ze in de eerste sessie niet voor werden beloond. Eén groep kreeg er de tweede sessie een kleine ($1) beloning voor en de derde sessie niet. Wat blijkt: de motivatie neemt toe met uitzicht op een beloning in sessie twee. Zodra de beloning wegviel in de derde sessie, zakte de motivatie onder het niveau van de eerste sessie. Bij de controlegroep bleef de motivatie ongeveer gelijk. Als je meer wilt lezen, check dan de bronnen onderaan.
Goed verhaal, wat moet ik hiermee? Mijn voorzichtige conclusies: voor werk wat intrinsiek motiveert heeft een bonus een averechts effect. Het overschaduwt de initiële reden om in beweging te komen en werkt ongewenst gedrag in de hand. Het wordt een spel waarin je alles doet voor de beloning, in plaats van na te denken wat juist en goed is. Waar je het eerst deed omdat je het tof, belangrijk en interessant vond, doe je het nu voor de dineros. Op lange termijn is dat niet wat je wilt.
Voor vakkenvullen of pakketjes bezorgen is een bonus een prima middel. Ondanks mijn intrinsieke liefde voor koekjes, ging ik daar de koekjes bij de C1000 niet sneller van bijvullen. Voor simpel, repetitief werk kan een bonus motiveren.
Als ik verder lees kan ik twee elementen distilleren die belangrijk zijn: timing en verwachting. Een spontane bonus na een prestatie lijkt te werken en de intrinsieke motivatie in de toekomst niet te ondermijnen. Ik kreeg ooit een tegoedbon van 250 euro bij een sterrenrestaurant na het afronden van een project. Daar heb ik meer van genoten dan de jaarlijkse 15% bonus die ik krijg van Google. Als je iemand wilt belonen: maak het persoonlijk, doe het onverwachts en op tijd.
De focus moet in mijn ogen liggen op het einddoel. Wanneer je mensen wilt motiveren moet je met iets beters komen dan een VVV-bon. Denk aan interessant en uitdagend werk, een geweldige manager die je vertrouwen geeft, autonomie, toffe collega’s en werk wat een verschil maakt. Ja maar Rolo, dat is veel moeilijker te realiseren dan 200 euro bonus. Dat klopt.
Groetjes,
Roland
P.S.
‘Why incentive plans cannot work’, vat Harvard Business Review goed samen. Een treffende quote: Punishment and rewards are two sides of the same coin. Rewards have a punitive effect because they, like outright punishment, are manipulative. “Do this and you’ll get that” is not really very different from “Do this or here’s what will happen to you.”
Dit stuk van Harvard Business Review legt goed uit hoe belangrijk je intrinsieke motivatie is en geeft een paar tips.
Deze studie laat zien dat timing belangrijk is. Hoe sneller de beloning volgt op de prestatie, hoe beter.
Deze vlammende TED talk van Dan Pink over de puzzel van motivatie is interessant en ondersteund mijn voorzichtige conclusies.
In het nieuws 🗞
Een timmerman wordt na 28 jaar op staande voet ontslagen na een ‘roast’ op een bedrijfsfeestje (artikel is van RTL). Hij vond het grappig om te zeggen dat een van de directieleden ‘zo trouw als een loopse teef’ is. Niet hilarisch, maar de kantonrechter vond het niet genoeg voor ontslag op staande voet. Toch mag de man vertrekken met 34.000 euro vergoeding. Dat klinkt veel, maar na 28 jaar werken valt dat wel mee. Dure grap zullen we maar zeggen.
De loonkosten van bedrijven stegen met 17 miljard schrijft NOS, berekend door de economen van ABN. Vooral in de arbeidsintensieve sectoren zoals de zorg en horeca stijgen de kosten flink. Dat gaan we voelen. Oplossingen zoals zorgrobots en zelfscankassa’s kunnen helpen.