Rolo's werk-voorspellingen voor 2024

Photo by Oleg Laptev on Unsplash

Ha lieve lezers. Ik hoop dat je alle beste wensen van collega’s hebt af kunnen doen met een glimlach en een knikje. Jij ook een gelukkig nieuwjaar, maar ik hoef dat ongewassen gezicht niet tegen die van mij op de vroege morgen. Om het jaar goed (en een beetje luchtig) te beginnen, heb ik wat voorspellingen voor je. Trends, thema’s en ontwikkelingen op het gebied van werk die je in de gaten moet houden. Dan ben je weer helemaal hip and happening bij de koffieautomaat.

• Ai ai ai. Je gaat op je werk te maken krijgen met een vorm van kunstmatige intelligentie (check mijn eerdere editie over AI om bij te lezen). De modellen worden in een rap tempo beter, omdat we ze gebruiken. Vorig jaar kregen we de ruwe versie van een lerend taalmodel te zien en zagen we de eerste schetsen van de creativiteit van een computer. Wat bleek: de output was zo goed als de prompt (wat je aan het programma vraagt). Je moest het nogal voorkauwen en zelfs dan herken je het werk van AI meteen. In 2024 gaan we voorbeelden zien waarbij AI beter en creatiever wordt, niet van echt te onderscheiden. Dat gaat ons dwingen om na te denken wat wij, als mensen, écht toevoegen. Banen gaan veranderen, niet zozeer verdwijnen.

• Nieuwe wet- en regelgeving rondom werk (bron: NOS)

  • Het belastingvoordeel voor expats, de 30% regeling, wordt verder versoberd. De lengte van de regeling werd een paar jaar geleden al teruggebracht van 8 naar 5 jaar. Nu wordt het getrapt afgebouwd. De vakbond is daar blij mee, omdat ze denken dat buitenlands talent concurreert met Nederlanders. Ik denk dat dit wel meevalt en dat je vooral de tech industrie in Nederland in de wielen rijdt.

  • De AOW leeftijd (leeftijd waarop je een vast bedrag per maand krijgt om fijn oud te worden) gaat omhoog (van 66 jaar en 10 maanden, naar 67 jaar). Dit stijgt de komende jaren in kleine stapjes verder.

  • Je kunt vanaf 18 jaar pensioen opbouwen, waar dat eerst 21 jaar was.

  • ZZP’ers die minder verdienen gaan wat minder belasting betalen. Dat komt uit de zak van ZZP’ers die goed verdienen. Daarbij wordt er gewerkt aan wetgeving om schijnzelfstandigheid tegen te gaan.

  • De belastingvrije reiskostenvergoeding gaat omhoog (van 21 naar 23 cent). Je baas kan je dus 23 cent per gereisde kilometer belastingvrij vergoeden.

  • De belastingvrije thuiswerkvergoeding gaat ook omhoog, van 2,15 naar 2,35 euro. Daar kun je geen frappe latte van halen bij de Starbucks, maar over een heel jaar is dat toch een prima bedrag.

  • Het minimumloon gaat omhoog, naar 13,27 euro per uur (2300 euro per maand bij 40 uur).

  • Tot slot gaat de rente op studieschuld keer vijf (bedankt DUO). De woekerpolissen van de Rabo zijn er niks bij.

• DEIB. Diversity, Equity & Inclusion heeft er een letter bij: de B van Belonging. McKinsey publiceerde in 2020 deze studie, waaruit blijkt dat bedrijven die diverser zijn, beter presteren. Bij de meeste bazen is de boodschap wel aangekomen en er wordt op Europees niveau over wet- en regelgeving nagedacht. Veel CEO’s tikken dit onderwerp af door genoeg vrouwen en mensen van kleur aan te nemen, wat voorbij gaat aan de kern. Het gevoel van belonging is niet te vatten in een datapunt. Erbij horen gaat veel verder dan niet gediscrimineerd worden tijdens een sollicitatie. Het gaat erom dat je stem gehoord en gewaardeerd wordt. Dat je mee kunt lachen om de grapjes en op je gemak bent. Belonging wordt een belangrijk thema in 2024.

• Wellbeing en burn-outs. Onderzoek van TNO laat zien dat het niet echt lekker gaat met het aantal burn-outs en dat kost bakken met geluk en geld. Er wordt de laatste jaren vooral naar de baas gewezen. Zij jaagt ons op de kast, geeft ons te veel werk en te weinig waardering. Dat doet de complexiteit en gelaagdheid van dit maatschappelijke probleem te kort en maakt ons enkel het slachtoffer. Het komende jaar hoop ik op een gesprek over wat mensen zelf kunnen doen. Los van de richting van het gesprek, gaat dit een groot thema zijn het komende jaar, omdat het een kostbaar probleem is. De focus gaat liggen op het voorkomen van burn-outs (preventie).

• De telefoon en je werk. We zitten er de hele dag aan vast geplakt en kunnen geen meeting uitzitten zonder even te spieken wat Anja in de buurtapp heeft gezet. Laat staan dat we toekomen aan een uur werken zonder Insta te checken. Tegelijk zorgt de telefoon ervoor dat we altijd bereikbaar, beschikbaar en aan het werk zijn. Het komende jaar gaan we initiatieven zien om een gezonde relatie met dat schermpje te ontwikkelen. Een poging om onze aandacht intentioneel te verdelen en bewustwording te creëren. Dat moet niet met dwang, maar met informatie en leuke experimenten. Een telefoonkluisje bij je bureau met een timer erop bijvoorbeeld. Of dat het kluistje pas open gaat wanneer je een to do hebt afgevinkt (best een leuk idee).

• De lengte van de werkweek en productiviteit. In 2023 zagen we succesvolle experimenten met een 4-daagse-werkweek. Dit gaat voorlopig vooral over mensen met een laptopbaan, niet over het onderwijs, de bouw of zorg. We gaan meer initiatieven zien en bedrijven die hiermee willen experimenteren. Het lijkt een voor de hand liggende oplossing voor burn-outs. Minder werken = minder stress. Het gaat vooral over productiviteit, alles uit je dag halen en de vraag waar je als kenniswerker voor betaald krijgt. Is dat voor je aanwezigheid of voor het werk wat je doet? Een interessant en belangrijk gesprek voor 2024.

• Thuis of op kantoor werken. Na het grootste, wereldwijde, thuiswerk-experiment ooit (thank you covid), is dit een terugkerend thema. In september 2023, werd het wetsvoorstel ‘Werken waar je wilt’ door de Eerste Kamer afgewezen, maar daarmee is het gesprek niet klaar. Het komende jaar voorzie ik geen grote verschuiving vanuit de politiek, maar wel een blijvende vraag. Die wordt in mijn ogen het best samen beantwoord. Een gesprek tussen jou en je baas over hoe (en waar) je het meest uit je werkweek haalt.

• Grensoverschrijdend gedrag blijft een thema. We zullen een gesprek blijven voeren over wat wel en niet kan op de werkvloer. Iedereen (behalve Marc) snapt dat je geen dickpic naar een collega stuurt, maar een grapje over het IQ van die collega uit België moet kunnen toch? Waar grensoverschrijdend gedrag keihard moet worden aangepakt, is er een gesprek nodig voor cultuurverandering en een leuke werkplek voor iedereen. Niemand vindt een grapje over domme belgen leuk, dus zeg dat gerust tegen je collega: ‘Hé, niet super grappig en vrij irritant voor Michiel, dus liever niet’. We gaan het in 2024 hebben over het grijze gebied en samen uitvogelen wat wel niet kan.

• Quiet quitting en de zoektocht naar zingeving in ons werk met morele ambitie. Je baas is een boef en je moet vooral zo min mogelijk doen en zoveel mogelijk betaald krijgen. Dit puberale gedrag duidt op een zoektocht naar identiteit en zingeving. Wie ben ik, wat doe ik hier en waarom. Relevante vragen van een nieuwe generatie, die het - zoals iedere nieuwe generatie - beter wil doen. We hebben de luxe dat we niet meer leven om te werken en zelfs in ons werk een hoop te kiezen hebben. Ik denk dat we in 2024 wel klaar zijn met het hedonistische evangelie van veel volgers en een Lamborghini als ultieme vorm van succes en geluk. We gaan het komende jaar een spa dieper (hoop ik). Wat is een mooie carrière? Hoe ziet een zinvol, vervuld, gezond, succesvol en gelukkig werkend leven eruit?

Hier en daar ben ik wat uitgeschoten met mijn persoonlijke wens of mening. Ik ben benieuwd wat jij van dit lijstje vindt en wat ik volgens jou heb gemist. Laat maar weten.

Groetjes,

Roland