Het prestatie-duidelijkheids-effect 📈
Of het had-ik-dat-geweten-effect, suggesties zijn welkom. Hoe we het ook noemen, ik zie een sterk verband tussen duidelijkheid en hoe goed mensen presteren (en vice versa). Hoe beter wordt omschreven wat er moet gebeuren, hoe beter collega’s in staat zijn om dat goed uit te voeren. Hoe duidelijker de verwachtingen, hoe makkelijker het is om daar aan te voldoen. Het komt te vaak voor dat de opdracht bomvol persoonlijke voorkeuren, impliciete verwachtingen en onduidelijke voorwaarden zit. ‘Ja sorry maar ik vind helvetica een gewoon heul lelijk lettertype’. JA JEETJE JOHAN, HAD IK DAT GEWETEN.
Hoe meer duidelijkheid, hoe beter de prestatie, dat is mijn hypothese. Dit voelt zo logisch dat ik niet begrijp dat het hier zo vaak mis gaat. Het effect zou er dan ongeveer zo uit moeten zien. Geen hogere wiskunde, maar ik wil het graag dat het duidelijk is 👀.
Eerder dit jaar riep ik al dat een gebrek aan duidelijkheid de wortel is van veel problemen en het thema laat me niet los. Ik zie vijf onderliggende redenen waarom mensen beter gaan presteren bij meer duidelijkheid 👇🏼.
Het is makkelijker om een doel te behalen als je weet wat het is. Punt.
Het biedt je de mogelijkheid om cruciale vragen te stellen.
Moet het daar wel aan voldoen? Is die tijdlijn realistisch? Gaan we het redden met dat budget? Zijn er genoeg mensen om het werk te doen? Hebben we goedkeuring of mandaat nodig? Is dit al een keer gedaan? Waarom is het toen niet gelukt? Wat zijn de nice to haves en wat moet er absoluut in zitten? Welke prioriteit krijgt dit ten opzichte van al het andere werk?
Wanneer je iets concreet probeert te maken, loop je tegen belangrijke vragen aan. Omdat je problemen voor bent, is het makkelijker om goed te presteren.
Het legt impliciete verwachtingen bloot. Je weet niet wat je niet weet. Jij kunt niet ruiken hoe je manager het precies wil hebben. Bij een typische middle-manager is het nog erger: die heeft de opdracht zelf niet eens begrepen of is er niet van overtuigd. Zodra het concreet wordt, ziet je manager ineens het eindresultaat, ‘oh maar dat is niet wat ik bedoel’. Prima, wat bedoel je dan wel?
Je kunt verwachtingen managen. Je manager hoort liever vooraf of het realistisch is of niet. Als je nu al weet dat je de deadline niet gaat halen of werk niet afkrijgt, moet je die verwachtingen vooraf bijstellen. Dat kan alleen als het kraakhelder is wat er wordt gevraagd. Door de verwachtingen vooraf te managen, is de kans dat je ze kan overtreffen groter.
Het zorgt voor eigenaarschap. Als je weet wat er gevraagd wordt, durf je eerder verantwoordelijkheid te nemen voor het eindresultaat. Dan kun je met vertrouwen toezeggen dat je het gaat regelen. Daar wordt je manager blij van. Als het onduidelijk is, zul je zien dat collega’s naar elkaar gaan zitten wijzen. Ja maar hij, ja maar zij. Doodvermoeiend. Eigenaarschap zorgt ervoor dat mensen verder kijken dan hun neus lang is, wat het eindresultaat ten goede komt.
Luie managers hebben de neiging om hun onvermogen om dingen duidelijk te maken te maskeren. Ze maken het gebrek aan duidelijkheid jouw probleem. Je zou het moeten aanvoelen en doorhebben. ‘Kijk, Gerard heeft aan een half woord genoeg’. Dat jij het niet begrijpt is een brevet van onvermogen, dus niet te veel moeilijke vragen stellen. Je leert het nog wel een keer als je goed oplet.
Gerard heeft ook geen idee, maar is allang afgehaakt en gestopt met vragen stellen. Dit soort managers zijn ongeschikt om leiding te geven, maar je hebt het er mee te doen. Wat bij deze mensen helpt is om ze bij de hand te nemen, zonder dat ze het door hebben. Geef voorbeelden van uitkomsten, zodat ze iets hebben om op te schieten. ‘He en als je zegt dat het gisteren af moet, verwacht je dan dat het vandaag op je bureau ligt en ik de avond door werk, of is morgen ook goed?’. Laat ze de consequentie zien van wat ze vragen, zodat ze een geïnformeerde keuze kunnen maken.
Wil je hiermee aan de slag? Stuur deze editie door naar je collega’s en zet het op de agenda voor de volgende vergadering. Is er winst te behalen voor ons team op het gebied van duidelijkheid? Zo ja, waar en op welke momenten? Hoe zou dit eruit kunnen zien? Super simpel en hartstikke constructief.
Groetjes,
Roland
P.S.
Duidelijkheid is subjectief. Of iets helder genoeg is, hangt af van de persoon en situatie. Niet iedere situatie vraagt om volledig uitgekauwde verwachtingen. Wanneer je beter op elkaar ingespeeld raakt, heb je soms aan een half woord genoeg. Dat kalibreren kost tijd en verwachtingen uitspreken kan daar juist bij helpen.
Mijn ideeën over presteren en elkaar de waarheid vertellen zijn gekleurd door mijn helden Kim Scott en Brené Brown. Scott bedacht Radical Candor en Brown is bekend van haar boek Dear to Lead, met daarin het concept clear is kind. Mocht je dit interessant vinden, check dan dit praatje van Scott en dit stuk van Brown.
In het nieuws 🗞️
3000 abonnees, nog 9.724.000 te gaan 🎉 Lieve lezers bedankt! We staan nu zo'n vijf jaar bij de (virtuele) koffieautomaat met elkaar te kletsen over alles wat ons bezighoudt op het werk. Inmiddels praten we met 3000 over hoe we het werkende leven leuker, zinvoller en beter maken. Deze nieuwsbrief is verre van eenrichtingsverkeer. Ik leer iedere week van jullie reacties, aanvullingen en opmerkingen: dankjewel. Volgens het CBS hebben 9.727.000 in Nederland een baan, dus nog maar 9.724.000 te gaan.
In België heb je niet langer een briefje van de huisarts nodig bij een korte ziekmelding. Het resultaat: minder ziektedagen. Mensen maken er geen misbruik van. Sterker nog, mensen melden zich vaker na een dag of twee weer beter, waar de dokter vaak direct een week voorschreef. In Nederland hebben we een systeem wat volledig op vertrouwen is gebaseerd. Dat is best uniek als je naar landen om ons heen kijkt. Laten we daar geen misbruik van maken.
Naar aanleiding van dit stuk in NRC en dit artikel op NOS, schreef ik een post op LinkedIn over sneeuwvlokjes en het idee dat generatie Z niks kan hebben. Dat zorgde voor veel reacties, wat een leuk inkijkje geeft in hoe werkend Nederland over dit thema denkt. Oh en alle boomers zijn boos dat ik mensen boomers heb genoemd.